Lan can đá

Lan can đá, hay còn có nhiều tên gọi khác nhau như tường rào đá, lan can bằng đá, dậu đá..tất cả đều chỉ phần tường rào được lắp đặt bao quanh những công trình kiến trúc tâm linh bằng đá mỹ nghệ như: đền chùa, khu lăng mộ gia đình,đình làng, nhà thờ họ…Lan can đá khi xây dựng lên không chỉ ngăn chặn những yếu tố xấu từ bên ngoài xâm nhập, mà nó còn giúp nâng cao vẻ thẩm mỹ và mang ý nghĩa quan trọng trong văn hóa dân gian việt nam.

Ngoài ra thì lan can đá còn được ứng dụng sử dụng rộng rãi ở những kiến trúc dân sinh như: bao quanh hồ nước, sân vườn trong những khu du lịch, nhà vườn biệt thự.

Tường rào đá khi được xây dựng lên với mục đích phân chia ranh giới vật lý rõ ràng của những công trình kiến trúc ở bên trong và bảo vệ bên trong khỏi những tác động từ bên ngoài như: thiên nhiên, con người và động vật…Do thường xuyên phải tiếp xúc với điều kiện môi trường khắc nghiệt, nên khi xây dựng lan can đá thì chất liệu đá tự nhiên luôn là chất liệu được ưu tiên sử dụng hàng đầu, chất liệu này không chỉ có độ bền cao mà còn có tính thẩm mỹ rất là cao, giúp cho công trình gìn giữ vẻ đẹp trường tồn cùng thời gian.

Cấu tạo hoàn chỉnh của lan can đá

Một chiếc lan can đá hoàn chỉnh sẽ gồm 3 thành phần chính như sau:

Phần chân đế

Phần chân đế hay còn gọi là phần móng, đây là bộ phận quan trọng nhất của hàng rào đá. Bởi vì sự vững chắc của chân đế sẽ đảm bảo toàn bộ phần thân và tay vịn phía trên giữ vững. Nên phần chân thường được làm lớn hơn các phần còn lại và được xây dựng một cách chắc chắn để tạo ra sự cân bằng và chịu lực tốt hơn.

Phần chân của lan can cũng được thiết kế để phù hợp với phần còn lại của tổng thể lan can. Ví dụ hàng rào đá cao 81cm thì phần chân đế sẽ có kích thước là 26cm.

Phần thân lan can

Phần thân của hàng rào đá thường được thiết kế như là tấm bưng bằng đá nguyên khối hoặc là hình dạng con tiện bằng đá, được điêu khắc những hoa văn đẹp mắt. Những tấm bưng, hoặc con tiện có vai trò kết nối tay vịn với chân để ở phía dưới và được giữ cố định bằng các cột đá ở hai bên, giúp lan can luôn ở đúng vị trí, và bền vững với thời gian

Phần bưng được chạm trổ hoa văn theo ý muốn của gia chủ hoặc được thiết kế riêng. Các mẫu hoa văn phổ biến được sử dụng trạm khắc trên tấm bưng như là hoa sen, tứ linh, đám mây,…Đối với dạng con tiện thì ở giữa thường được chạm khắc một cách tỉ mỉ, có kích thước đều như nhau, nhưng vẫn giữ được sự chắc chắn

Phần cột đá

Phần cột đá giúp tăng tính liên kết, cố định và chắc chắn cho tường rào đá.Thường phần đỉnh cột đá này sẽ được làm theo các kiểu hoa văn đơn giản như bông sen, hình tròn,… để tạo điểm nhấn và sự đồng đều cho hàng rào, và tăng thêm vẻ đẹp cho tổng thể công trình.

Vai trò của Lan can đá trong khối kiến trúc tổng thể

Trong một khối công trình kiến trúc tâm linh tổng thể khi hoàn thiện thì cần rất nhiều yếu tố đi kèm khác nhau, trong đó mỗi một hạng mục đều đóng góp một phần làm nên tính hoàn thiện, tổng thể cân đối hài hòa cho công trình đó. Và lan can đá cũng là một trong những hạng mục kiến trúc không thể thiếu đc, nó có tác dụng giúp hoàn thiện hơn cho khuôn viên của công trình, Và vai trò của lan can đá tại những công trình được thể hiện ở những điều sau.

Vai trò bảo vệ

Đây là điều lan can đá thể hiện đầy đủ và phát huy rõ ràng nhất, đặc biệt là đối với những công trình tâm linh, lan can đá kết hợp với cổng đá tạo nên 1 khuôn viên khép kín, mang tính riêng tư cho công trình. Nhờ thiết kế như vậy sẽ giúp phân rõ được diện tích của kiến trúc và bao quanh, bảo vệ cho các hạng mục bên trong tránh được những tác động của thiên nhiên và con người. Ngoài ra lan can khu lăng mộ đá còn được coi là vật phẩm phong thủy giúp ngăn chặn khí xấu và các linh hồn vất vưởng bên ngoài.

Vai trò thẩm mỹ

Ngoài vai trò bảo vệ thì lan can đá còn có vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến thẩm mỹ của không gian sử dụng, Lan can đá tự nhiên được chế tác một cách công phu, tỉ mỉ bởi bàn tay những người nghệ nhân với kinh nghiệm lâu năm trong nghề. Hoa văn được điêu khắc trên tường rào bằng đá từ đơn giản đến phức tạp, được thể hiện rõ nét trên bề mặt lan can. Hoa văn trên đó cũng được thực hiện một cách cầu kỳ, chuẩn xác tới từng chi tiết một,thể hiện được sự cầu toàn, hoàn thiện của từng sản phẩm tâm linh.

Tùy thuộc vào địa điểm, hay yêu cầu mà lan can đá tự nhiên được chế tác và thi công phù hợp,giúp công trình trở nên hài hòa hơn cả về nội thất và ngoại thất, có thể hòa hợp với mọi không gian, tạo nên vẻ đẹp sang trọng, trang nghiêm.

Ưu điểm của lan can đá tự nhiên

Lan can đá tự nhiên có nhiều ưu điểm rất là riêng có thể kể đến như là:

Vì được chế tác từ đá tự nhiên nguyên khối, giúp cho lan can đá có độ bền cao và bền bỉ với thời gian. Đặc biệt tường rào đá không bị ảnh hưởng bởi những điều kiện thời tiết khắc nghiệt
Mẫu mã đẹp, được chạm khắc hoa văn vô cùng tỉ mỉ và bắt mắt. Hoa văn, họa tiết đa dạng và mang lại nhiều ý nghĩa, mang lại vẻ đẹp cổ kính và sang trọng cho công trình
Những loại lan can đá chịu được mài mòn cao nên việc vệ sinh vô cùng dễ dàng, chỉ cần lau chùi sơ qua cũng sạch sẽ. Đối với những phần khó vệ sinh như các hoa văn, họa tiết thì chỉ cần một trận mưa lớn là dễ dàng rửa trôi bụi bẩn một cách dễ dàng
Giá thành phù hợp: Các bạn có thể thấy khi lắp đặt lan can đá giá thành sẽ khá là cao. Nhưng nhìn chung lại thì lan can bằng đá không cao so với chất lượng của chúng mang lại. Vì được chế tác từ nguyên liệu là đá tự nhiên nên việc bảo trì và tu sửa sẽ không có trong quá trình sử dụng.